Nguyên tắc kết hợp chế độ tập thể lãnh đạo với chế độ thủ trưởng trong luật hành chính?

Hỏi: Nguyên tắc kết hợp chế độ tập thể lãnh đạo với chế độ thủ trưởng trong luật hành chính?

Đáp: Chế độ tập thể lãnh đạo là biểu hiện của mặt dân chủ, chế độ thủ trưởng là biểu hiện của mặt tập trung trong nguyên tắc tập trung dân chủ. Tổ chức cơ quan theo chế độ tập thể lãnh đạo tức là hoặc là bản thân cơ quan đó là một hội đồng, một ban, ủy ban; hoặc đứng đầu cơ quan là một hội đồng, ủy ban, ban. Trong chế độ thủ trưởng thì đứng đầu cơ quan là một thủ trưởng.
Tổ chức theo chế độ tập thể lãnh đạo có ưu điểm là: tạo cơ sở để thảo luận một cách toàn diện, đầy đủ, sâu sắc mọi khía cạnh của vấn đề, cân nhắc mọi quan điểm một cách dân chủ trước khi ra quyết định…quyết định được thông qua theo đa số.
Chế độ tập thể lãnh đạo có nhược điểm lớn là: do hội họp quá nhiều nên việc thông qua quyết định chậm, lãng phí công sức, thời gian và phương tiện vất chất và dễ làm nảy sinh tình trạng thiếu trách nhiệm của từng thành viên.
Chế độ thủ trưởng có ưu thế là: ra quyết định nhanh, bảo đảm tính kịp thời, trách nhiệm đối với quyết định đã ban hành. Nhưng chế độ thủ trưởng dễ làm nảy sinh khả năng xem xét vấn đề không toàn diện, thiếu sâu sắc, ra quyết định vội vàng, phiến diện…
Vì cả hai hình thức đều có mặt ưu và hạn chế nên phải kết hợp chúng thật hợp lý. Bởi vây, cần phân định cho cơ quan tập thể thẩm quyền quyết định những vấn đề chung, cơ bản, rộng, liên quan đến nhiều ngành và lĩnh vực. Và trong cơ quan tập thể lãnh đạo cần phân định rõ trách nhiệm cá nhân từng thành viên đối với từng công việc cụ thể, nâng cao vai trò người đứng đầu.
Còn chế độ thủ trưởng, về nguyên tắc, cần được áp dụng ở nhiều cơ quan quản lý, nơi cần giải quyết những vấn đề nhanh nhạy. Trong các cơ quan này cũng tồn tại những bộ phận cơ cấu tổ chức theo nguyên tắc tập thể (hội đồng, ủy ban, ban). Nhưng quyết định của các tổ chức này chỉ mang tính chất tư vấn, chỉ có giá trị pháp lý khi có sự nhất trí của thủ trưởng và được ban hành chính thức bằng quyết định của thủ trưởng.