Ngày 18/4/2017, Công ty M có trúng thầu và ký hợp đồng xây dựng với Công ty H, trong đó, công ty M chịu trách nhiệm thi công xây dựng công trình Nhà trẻ mẫu giáo. Sau khi trúng thầu Công ty M ký hợp đồng thi công trọn gói với tôi về thi công nhà trẻ trên. Vào ngày 02/05/2017 bắt đầu thi công công trình trên, tôi có thuê một số công nhân làm cùng. Trong quá trình thi công hạng mục hầm tự hoại thuộc công trình xây dựng trên, tôi đã cho bơm nước vào trong hầm để kiểm tra hệ thống chống thấm nước. Vào khoảng 19 giờ 00 ngày 20/5/2017, cháu K 4 tuổi đi chơi một mình bị rơi xuống hầm tự hoại này dẫn đến tử vong. Xin hỏi, lỗi chính trong vụ việc trên thuộc về tôi hay thuộc về gia đình cháu K, tôi có bị xử lý hình sự hay không?

Hỏi: Ngày 18/4/2017, Công ty M có trúng thầu và ký hợp đồng xây dựng với Công ty H, trong đó, công ty M chịu trách nhiệm thi công xây dựng công trình Nhà trẻ mẫu giáo. Sau khi trúng thầu Công ty M ký hợp đồng thi công trọn gói với tôi về thi công nhà trẻ trên. Vào ngày 02/05/2017 bắt đầu thi công công trình trên, tôi có thuê một số công nhân làm cùng. Trong quá trình thi công hạng mục hầm tự hoại thuộc công trình xây dựng trên, tôi đã cho bơm nước vào trong hầm để kiểm tra hệ thống chống thấm nước. Vào khoảng 19 giờ 00 ngày 20/5/2017, cháu K 4 tuổi đi chơi một mình bị rơi xuống hầm tự hoại này dẫn đến tử vong. Xin hỏi, lỗi chính trong vụ việc trên thuộc về tôi hay thuộc về gia đình cháu K, tôi có bị xử lý hình sự hay không?

Đáp: Điều 298 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 có quy định về Tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, cụ thể như sau:
“1. Người nào vi phạm quy định về xây dựng trong lĩnh vực khảo sát, thiết kế, thi công, sử dụng nguyên liệu, vật liệu, máy móc, giám sát, nghiệm thu công trình hoặc lĩnh vực khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 224 và Điều 281 của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Làm chết người;
…
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Theo đó, người có trách nhiệm trong việc khảo sát, thiết kế, thi công, sử dụng nguyên liệu, vật liệu, máy móc, giám sát, nghiệm thu công trình (có năng lực TNHS) mà có hành vi vi phạm quy định về xây dựng trong lĩnh vực khảo sát, thiết kế, thi công, sử dụng nguyên liệu, vật liệu, máy móc, giám sát, nghiệm thu công trình hoặc lĩnh vực khác mà làm chết người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121% hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 298 BLHS nói trên.
Trong đó, hành vi vi phạm quy định về xây dựng trong lĩnh vực thi công bao gồm: hành vi không gửi văn bản phê duyệt biện pháp tổ chức thi công đến UBND xã, phường nơi xây dựng công trình trước khi khởi công xây dựng công trình; hành vi không phê duyệt biện pháp tổ chức thi công theo quy định; hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình mà không che chắn hoặc vi phạm các quy định về quản lý chất lượng công trình gây nứt, lún, sụp đổ công trình lân cận hoặc hạ tầng kỹ thuật; hành vi không trang bị phương tiện bảo hộ lao động cho người lao động trên công trường xây dựng; hành vi không có biện pháp bảo đảm an toàn lao động; không có biển báo an toàn; tổ chức thi công công trình sai với nội dung giấy phép được cấp phép…
Như vậy, trong trường hợp nói trên, trong quá trình thi công hạng mục hầm tự hoại thuộc công trình xây dựng Nhà trẻ mẫu giáo, anh đã có hành vi bơm nước vào trong hầm tự hoại để kiểm tra hệ thống chống thấm nước mà không có biện pháp che chắn hoặc cảnh cáo người khác tránh xa khu vực nguy hiểm này và cháu K 4 tuổi đi chơi một mình bị rơi xuống hầm tự hoại này dẫn đến tử vong có thể cấu thành tội phạm và phải chịu TNHS về Tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại khoản 1 Điều 298 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Ngược lại, nếu anh đã có hành vi che chắn hầm tự hoại hoặc có những cảnh cáo người khác tránh xa khu vực nguy hiểm này hay nói cách khác anh không có hành vi vi phạm các quy định về xây dựng, và cháu K do không được bố mẹ trông coi cẩn thận đã ngã hầm tự hoại này dẫn đến tử vong thì hành vi của anh không cấu thành tội phạm nói trên và sẽ không bị truy cứu TNHS.