Khái niệm kế thừa quốc gia trong luật quốc tế

Hỏi: Khái niệm kế thừa quốc gia trong luật quốc tế?

Đáp: Hiện nay, thì luật quốc tế là một hệ thống các nguyên tắc và quy phạm pháp luật được pháp luật được các quốc gia và các chủ thể khác của luật quốc tế thỏa thuận tạo dựng nên, các quốc gia thực hiện trên cơ sở tự nguyện và các bên cùng bình đẳng nhằm điều chỉnh những quan hệ phát sinh giữa các quốc gia với nhau và các chủ thể trong đó liên kết trong mọi lĩnh vực của đời sống quốc tế. Khi các quốc gia thực hiện các nguyên tắc và các quy phạm áp dụng chung mà không có sự phân biệt về tính chất, hình thức hay vị thế của từng quốc gia khi thiết lập quan hệ quốc tế giữa những chủ thể này với nhau.
Trong hai công ước Viên về quyền thừa kế quốc gia do Uỷ ban pháp luật quốc tế của Liên hợp quốc soạn thảo (Công ước Viên về kế thừa theo điều ước quốc tế thông qua ngày 22/8/1978, Công ước Viên về kế thừa tài sản, hồ sơ lưu trữ và công nợ của quốc gia thông qua ngày 7/4/1983) có định nghĩa “kế thừa quốc gia” là thuật ngữ dùng để chỉ sự thay thế của một quốc gia này cho một quốc gia khác trong việc hưởng quyền và gánh chịu trách nhiệm pháp lý quốc tế đối vói lãnh thổ nào đó. Việc đưa ra định nghĩa như vậy về kế thừa quốc gia là cố gắng khá lớn của Uỷ ban pháp luật quốc tế. Quan hệ kế thừa quốc gia liên quan đến các yếu tố:
– Chủ thể của quan hê kế thừa là các quốc gia. Các quốc gia này được phân ra thành quốc gia để lại quyền thừa kế và quốc gia có quyền kế thừa.
– Đối tượng kết thừa (hay còn gọi là khách thể của sự kế thừa) đó là các quyền và nghĩa vụ quốc tế. Những đốì tượng quan trọng nhất ở đây là lãnh thổ, điều ước quốc tế, tài sản quốc gia, quốc tịch và quy chế thành viên tại các tổ chức quốc tế.
– Sự kiện pháp lý làm phát sinh, thay đổi quyền kế thừa ở đây là những biến cố chính trị lớn lao xảy ra hợp với quy luật khách quan của xã hội, thoả mãn những yêu cầu của luật quốc tế hiện đại, đặc biệt là nguyên tắc dân tộc tự quyết.