Đặc trưng của thiết chế tài phán hình sự quốc tế?

Hỏi: Đặc trưng của thiết chế tài phán hình sự quốc tế?

Đáp: Thứ nhất, các thiết chế này được thành lập và phát triển ở mức độ ngày càng cao dựa trên cơ sở thoả thuận giữa các nước liên quan, tiến trình phát triển các thiết chế tài phán hình sự quốc tế sau Đại chiến II cho tới nay đã minh chứng đặc trưng này. Bản chất thỏa thuận ở đây không chỉ bao trùm lên giai đoạn thành lập mà còn là cơ sở để các quốc gia nhất trí đưa ra các quy định có tính chất cưỡng chế trong giai đoạn xét xử và thi hành án của Tòa án hình sư quốc tế. Từ góc độ học thuật quốc tế, các quy phạm về xét xử và thi hành án cũng chứa đựng tỏng nó bản chất thỏa thuận, các qui phạm này là sản phẩm của sự thỏa thuận giữa các quốc gia liên quan.
Thứ hai, thẩm quyền và chức năng của thiết chế tài phán hình sự quốc tế đã được khẳng định và ghi nhận chắc chắn trong thực tiễn cũng như lí luận luật quốc tế. Theo đó các thiết chế này chỉ có thẩm quyền và chức năng xét xử và trừng phạt các cá nhân phạm tội ác quốc tế theo qui định của luật hình sự quốc tế( cụ thể là các quy chế của Tòa) như tội ác chiến tranh, tội chống nhân loại, tội xâm lược,.. Về nguyên tắc, các Tòa án hình sự quốc tế hoàn toàn không có thẩm quyền, chức năng giải quyết các tranh chấp quốc tế giữa các quốc gia. Như vậy, nghĩa vụ truy cứu trách nhiệm hình sự quốc tế của cá nhân cũng thuộc về thiết chế tài phán hình sự quốc tế, do vậy khẳng địn đây là toà án chuyên biệt cũng có thể được chấp nhận trong khoa học luật quốc tế.
Thứ ba, luật áp dụng trong quá trình xét xử và thi hành án là luật quốc tế, bao gồm cả luật nội dung và luật hình thức.
Thứ tư, đặc trung về tính chất bổ trợ của hệ thống các thiết chế tài phán hình sự quốc tế. Xuất phát từ bản chất là một thiết chế độc lập đối với các Tòa án hình sự quốc gia, cho nên, các thiết chế tài phán hình sự quốc tế chỉ bổ sung cho quyền “ tài phán hình sự quốc giá”. Tính bổ sung, bổ trợ được hiểu là, thiết chế tài phán hình sự quốc tế của Tòa không phải là một cấp xét xử cao hơn so với các Tòa trong nước hoặc là một Tòa phúc thẩm đối với các Tòa án quốc gia, vì thế, cá thiết chế này được xây dựng đã không hoàn toàn loại bổ quyền tài phán hình sự quốc gia, mà chỉ là công cụ pháp lý bổ sung cho nhân loại trong việc ngăn ngừa và trừng trị tội ác quốc tế trong đời sống quốc tế.
Thứ năm, đặc trưng về hình phạt áp dung: áp dungh hình phạt trong luật hình sự quốc tế đã có những thay đổi cơ bản mang tính bước ngoặt, được thể hiện trong các phán quyết của Tòa án hình sự quốc tế. Đặc trưng về hình phạt của các thiết chế tài phán hình sự quốc tế hiện nay chính là sự phản án rõ nét nhất xu hướng phát triển chung của luật hình sự quốc gia hiện nay là hạn chế và tiến tới loại bỏ án tử hình trong đời sống cộng đồng.