“Ba em bị tòa án huyện xử phạt 10 triệu đồng về tội đánh bạc. Ba em đã đóng tiền phạt, tiền án phí xong (thực hiện xong các thủ tục theo quy định) và trong thời gian từ 2015 đến nay không vi phạm bất cứ quy định nào của địa phương và pháp luật. Như vậy ba em có được đương nhiên xóa án tích không, và nếu trong trường hợp được đương nhiên xóa án tích thì có cần làm hồ sơ xin xóa án tích không? “

Hỏi: Ba em bị tòa án huyện xử phạt 10 triệu đồng về tội đánh bạc. Ba em đã đóng tiền phạt, tiền án phí xong (thực hiện xong các thủ tục theo quy định) và trong thời gian từ 2015 đến nay không vi phạm bất cứ quy định nào của địa phương và pháp luật. Như vậy ba em có được đương nhiên xóa án tích không, và nếu trong trường hợp được đương nhiên xóa án tích thì có cần làm hồ sơ xin xóa án tích không?

Đáp: Theo quy định tại Điều 69 Bộ luật Hình sự năm 2015 thì “Người bị kết án được xóa án tích theo quy định tại các điều từ Điều 70 đến Điều 73 của Bộ luật này. Người được xóa án tích coi như chưa bị kết án. Người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt không bị coi là có án tích.”
Điều 70 quy định về các trường hợp đương nhiên được xóa án tích:
“1. Đương nhiên được xóa án tích được áp dụng đối với người bị kết án không phải về các tội quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật này khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
2. Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
c) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
d) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại các điểm a, b và c khoản này thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
3. Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này.
4. Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích, nếu có đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này.”
Theo như thông tin bạn cung cấp, ba bạn bị xử phạt về tội đánh bạc và bị tuyên hình phạt chính là hình phạt tiền. Ba bạn đã thực hiện xong phần hình phạt tiền, nghĩa vụ án phí và các nghĩa vụ khác mà bản án đã tuyên. Từ khi chấp hành bản án đó đến nay, ba bạn không thực hiện hành vi phạm tội mới, nếu ba bạn chỉ bị kết án duy nhất bản án bạn nêu, đối chiếu với quy định về đương nhiên xóa án tích tại Bộ luật hình sự năm 2015, ba bạn thuộc trường hợp đương nhiên xóa án tích.
Theo quy định tại khoản 4 Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015 “Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích, nếu có đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này.”
Như vậy, trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của công dân thuộc về cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp (Sở Tư pháp, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia). Khi ba bạn hết thời hạn đương nhiên được xóa án tích theo quy định thì cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm rà soát, cập nhật thông tin đã được xóa án tích vào lý lịch tư pháp của ba bạn, khi cần chứng minh việc bản thân đã được xóa án tích, ba bạn đến Sở Tư pháp nơi ba bạn có hộ khẩu thường trú, nếu không có nơi thường trú thì đến Sở Tư pháp nơi đăng ký tạm trú để yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, trong Phiếu lý lịch tư pháp sẽ xác nhận ba bạn không có án tích.