Khá́i niệm, phân loại tài sản trong Luật La Mã?
Hỏi: Khá́i niệm, phân loại tài sản trong Luật La Mã?
Đáp:
1. Khái niệm:
– Tài sản hay vật (res) là những vật chất đáp ứng nhu cầu của con người và có ý nghĩa kinh tế – xã hội.
– Quyền tài sản là quyền yêu cầu chứ không phải là tài sản.
2. Phân loại:
a. Động sản và bất động sản.
– Động sản (res mobiles) là những vật có thể bị di chuyển được trong không gian hoặc bản thân có thể tự di chuyển được mà không ảnh hưởng đến giá trị và suy chuyển đặc tính của nó. ví dụ: gia súc, gia cầm, nô lệ.
Có 2 loại: loại chuyển động do có tác động từ bên ngoài (res mobilis) và đồ vật tự di chuyển (res se moventes)
– Bất động sản (res immobiles) là những vật không thể di chuyển được trong không gian mà không ảnh hưởng đến giá trị và đặc tính sử dụng của vật, bất động sản cơ bản nhất là đất đai và những vật gắn chặt với nó.. Ví dụ: nhà cửa, cây cối.
– Ý nghĩa: Để xây dựng phương pháp thủ đắc, đối với bất động sản thì việc di dời thì phải tuân theo trình tự luật định và phải có đăng kí quyền sở hữu. Sự phân loại này có ý nghĩa khi xuất hiện quy định super ficies solo cedit, theo đó, tất cả những gì có trên trái đất đều thuộc sở hữu của chủ sở hữu của mãnh đất cho dù chúng thuộc về ai đó.
b. Đồ vật thay thế được và không thay thế được
– Vật chia được (res divisible): là những vật khi phân chia thành các phần, các phần ấy không bị giảm giá trị tài sản chung và chức năng sử dụng.
– Vật không chia được là những vật ngược lại khi chia thành các phần thì giá trị của chúng bị ảnh hưởng và suy giảm chức năng sử dụng.
c. Vật đơn nhất và vật thay thế
– Vật đơn nhất (đặc định) (res quae conti netur uno spiritu) là đồ vật hợp thể đơn nhất về mặt tự nhiên hay do tính chất vật lý (hòn đá, chiếc cốc, con người).
– Vật thay thế là những vật tương tự nhau và hình dạng, màu sắc, đặc tính, công dụng.
– Ý nghĩa của sự phân loại: Liên quan đến nghĩa vụ giao tài sản.
Đối với những vật đặt định thì phải giao đúng vật đó, còn đối với những vật thay thế, chúng có thể thay thế nhau nhưng với điều kiện cùng chất liệu.
d. Vật tiêu hao và không tiêu hao.
– Vật tiêu hao là vật qua một lần sử dụng bị mất hoặc không giữ được hình dạng, số lượng, đặc tính, công dụng ban đầu.
– Vật không tiêu hao là những vật qua nhiều lần sử về cơ bản không thay đổi về đặc tính, số lượng, công dụng ban đầu.
– Ý nghĩa của việc phân chia này: Nhằm xây dựng đối tượng cho các loại hợp đồng, vật tiêu hao không thể là đối tượng trong các quan hệ thuê, mượn.